Trầm cảm học đường là gì? Hiểu về góc khuất của tâm lý lứa tuổi học đường
12/09/2023
Vấn đề trầm cảm trong học đường không phải là một hiện tượng mới đối với xã hội và nó đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra nhiều trường hợp tự sát ở học sinh và sinh viên. Trong giai đoạn này, trẻ em rất dễ bị tác động bởi những lối sống tiêu cực và áp lực đến từ môi trường học tập và gia đình. Điều này dẫn đến sự suy sụp và mệt mỏi, cùng với việc hình thành những suy nghĩ tiêu cực trong tâm trí của họ. Hãy cùng Tâm lý PERG tìm hiểu về tình trạng này.
Tình trạng trầm cảm học đường
Trầm cảm, một rối loạn tâm thần phức tạp và phổ biến, tồn tại ở mọi lứa tuổi và có khả năng ảnh hưởng đến bất kỳ ai trong chúng ta, tiềm ẩn những hệ lụy nguy hiểm. Trầm cảm đặc trưng bởi sự giảm sút nghiêm trọng về cảm xúc, tư duy và hành vi. Những người mắc trầm cảm thường trải qua trạng thái mệt mỏi, chán chường, buồn rầu, trầm trọng đến mức họ không còn niềm tin, hy vọng hoặc sự hứng thú nào đối với cuộc sống xung quanh họ.
Theo kết quả của nhiều nghiên cứu chuyên môn, có sự chấp nhận rằng mỗi cá nhân đều có khả năng trải qua một giai đoạn trầm cảm nhẹ trong cuộc sống của họ. Đặc biệt, trong cuộc sống hiện đại, với sự bận rộn và áp lực ngày càng gia tăng, con người trở nên dễ dàng rơi vào tình trạng bế tắc và tuyệt vọng vì nhiều nguyên nhân khác nhau.
Dữ liệu thống kê cho thấy rằng học sinh và sinh viên thường là những đối tượng dễ mắc chứng trầm cảm. Bệnh viện tâm thần trung ương đã tiến hành cuộc khảo sát trên hơn 5.000 người và phát hiện rằng có tới hơn 30{74679c9b5c8d59bb6bed0eec2ae2583ea37cf8339476628e513743247b4c3e03} trong số họ có biểu hiện tâm lý không bình thường và đã được chẩn đoán mắc chứng trầm cảm.
Tỷ lệ trầm cảm trong cộng đồng học sinh và sinh viên đang tăng lên một cách đáng kể. Bệnh viện Nhi Trung ương cũng đã tiến hành nghiên cứu trên nhóm này tại một số trường học và phát hiện rằng có đến hơn 20{74679c9b5c8d59bb6bed0eec2ae2583ea37cf8339476628e513743247b4c3e03} học sinh hiện có biểu hiện buồn rầu, chán chường và trầm cảm. Đặc biệt, con số này đang gia tăng mạnh mẽ trong cộng đồng và đã trở thành một vấn đề đáng báo động đối với gia đình và xã hội.
Cuộc khảo sát tại một trường trung học cơ sở ở Hà Nội cũng cho thấy hơn 25{74679c9b5c8d59bb6bed0eec2ae2583ea37cf8339476628e513743247b4c3e03} học sinh đang phải đối mặt với các vấn đề tâm thần ở nhiều mức độ khác nhau. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và kết quả học tập của họ, mà còn dẫn đến việc hình thành suy nghĩ tiêu cực và ý định tự tử để thoát khỏi những khó khăn.
Trầm cảm học đường có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau và không phân biệt giới tính, cấp học, hay tình trạng xã hội. Tuy nhiên, thường thì những học sinh đang phải đối mặt với áp lực học tập từ gia đình, giáo viên, hoặc là nạn nhân của bạo lực học đường sẽ có nguy cơ cao hơn.
Việc phát hiện và can thiệp kịp thời trước tình trạng trầm cảm ở học sinh là quan trọng để tránh những hậu quả tiêu cực về cuộc sống, học tập và sức khỏe của họ. Phụ huynh và nhà trường cần có các biện pháp phòng ngừa và can thiệp hiệu quả để giúp trẻ vượt qua khó khăn này.
Những nguyên nhân dẫn đến trầm cảm học đường
Trầm cảm học đường là một vấn đề phức tạp, có nhiều nguyên nhân gây ra. Để giúp trẻ vượt qua trạng thái này, việc hiểu rõ nguyên nhân là một phần quan trọng trong quá trình can thiệp. Dưới đây, chúng ta sẽ xem xét một số nguyên nhân thường gây ra trầm cảm ở học sinh và sinh viên.
Áp lực học tập:
Áp lực học tập được coi là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến trầm cảm học đường. Trong xã hội hiện đại, chúng ta thường đánh giá và đo đạt thành tích của trẻ dựa trên điểm số và kết quả học tập của họ. Nhiều phụ huynh đặt áp lực lên con cái để họ đạt thành tích xuất sắc và trở thành niềm tự hào của gia đình.
Hệ thống giáo dục hiện nay cũng chịu áp lực lớn đối với học sinh, với lịch trình dày đặc, nhiều bài kiểm tra, và lịch thi đầy áp lực. Các học sinh thường phải học liên tục, thậm chí sau giờ học, tham gia các lớp học thêm và các hoạt động nâng cao kiến thức. Nhiều học sinh không có thời gian để nghỉ ngơi, giải trí, hoặc trải nghiệm niềm vui của tuổi trẻ. Điều này dẫn đến sự căng thẳng, mệt mỏi, và áp lực, và cuối cùng có thể gây ra trầm cảm.
Bạo lực học đường:
Bạo lực học đường là một vấn đề đáng quan tâm trong hầu hết các quốc gia, và nó có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, bao gồm cả trầm cảm học đường. Những học sinh trở thành nạn nhân của bạo lực học đường thường trải qua sự sợ hãi, căng thẳng khi phải đến trường.
Nếu tình trạng này kéo dài và không được giải quyết kịp thời, trẻ có thể bị tổn thương tinh thần, cảm thấy buồn rầu và cô lập. Bạo lực học đường không chỉ bao gồm các hành vi thể chất mà còn có thể là lời nói xúc phạm, đe dọa, hoặc uy hiếp, tác động đến tâm lý của nạn nhân.
Nhiều nạn nhân của bạo lực học đường thường không dám chia sẻ trải nghiệm của họ với người khác vì sợ bị thêm nhiều áp lực hơn. Họ thường im lặng và tự gánh chịu, điều này có thể dẫn đến tình trạng trầm cảm.
Thiếu sự quan tâm và chia sẻ từ gia đình:
Sự quan tâm và yêu thương từ gia đình luôn là điều quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Trước những áp lực của học tập, việc được gia đình quan tâm và chăm sóc có thể giúp trẻ có tinh thần mạnh mẽ để đối mặt với khó khăn.
Những trẻ được nuôi dưỡng trong một môi trường gia đình đầy tình yêu thương và quan tâm có cơ hội tốt hơn để phát triển toàn diện và ngăn ngừa các vấn đề tâm lý nguy hiểm. Trái lại, những trẻ thiếu sự quan tâm của gia đình hoặc không nhận được sự chăm sóc từ ba mẹ có thể phát triển tâm lý cảm thấy bất an và tổn thương, có nguy cơ bị trầm cảm.
Thói quen sinh hoạt không lành mạnh:
Thói quen sinh hoạt không lành mạnh có thể góp phần vào việc hình thành trầm cảm học đường. Trong môi trường phát triển nhanh chóng của xã hội hiện đại, trẻ có nhiều cơ hội tiếp xúc với các thông tin và trải nghiệm mới mẻ trong cuộc sống. Tuy nhiên, họ thường chưa có đủ khả năng để đánh giá và lựa chọn những thông tin phù hợp.
Với công nghệ phát triển, trẻ có thể dễ dàng tiếp cận những thông tin tiêu cực và không biết cách loại bỏ chúng. Họ có thể bị cuốn vào các thói quen không lành mạnh như sử dụng rượu, thuốc lá, chất kích thích, hay tiêu thụ nhiều thời gian trước màn hình điện thoại và máy tính. Những thói quen này có thể gây hại cho tâm lý và sức khỏe của trẻ, và dẫn đến trầm cảm.
Yếu tố tâm lý và xã hội:
Trầm cảm học đường có thể liên quan đến yếu tố tâm lý và xã hội. Đặc biệt là đối với các học sinh trong giai đoạn dậy thì, họ đang phải đối mặt với biến đổi về cảm xúc, suy nghĩ, và hành vi.
Trong giai đoạn này, trẻ có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài như bạn bè, trải nghiệm xã hội, và môi trường xung quanh. Nếu họ không biết cách xử lý những cảm xúc và áp lực này, họ có thể phát triển các vấn đề tâm lý. Biến cố trong gia đình hoặc học tập cũng có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm ở trẻ.
Dấu hiệu nhận biết của trầm cảm học đường
Trầm cảm học đường, giống như trầm cảm thông thường, thường xuất hiện với những biểu hiện đặc trưng của sự suy giảm tinh thần nghiêm trọng. Trẻ trong trạng thái này thường mất đi sự hứng thú đối với hầu hết các hoạt động trong cuộc sống. Điều này đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt từ phía phụ huynh và nhà trường để phát hiện sớm những thay đổi trong cảm xúc, hành vi, và suy nghĩ của trẻ và hỗ trợ kịp thời.
Dưới đây là một số biểu hiện cụ thể giúp nhận biết trầm cảm học đường:
– Khí sắc trầm buồn, chán nản, tuyệt vọng và bi quan về cuộc sống.
– Sự mất đi hứng thú đối với các hoạt động mà trẻ từng yêu thích.
– Thay đổi cảm xúc thường xuyên và không đoan trang, có thể biểu hiện qua việc trẻ khóc lóc, buồn bã hoặc trở nên cáu gắt, nóng giận, kích động một cách bất thường.
– Tự đánh giá tiêu cực về bản thân, coi mình là người vô dụng và tự trách nhiệm cho tất cả những điều xảy ra.
– Khả năng tập trung và chú ý suy giảm.
– Trí nhớ kém, khó ghi nhớ thông tin.
– Tránh xa các mối quan hệ xã hội, không muốn gặp gỡ và giao tiếp với người khác.
– Thường thể hiện sự chống đối, phản kháng hoặc thậm chí tự tổn thương bản thân và người khác.
– Trở nên cảm nhạy và dễ bị ảnh hưởng bởi lời phê bình và phán đoán của người khác.
– Rối loạn giấc ngủ, bao gồm mất ngủ, ngủ không sâu giấc, mơ ác mỗi đêm hoặc ngủ quá nhiều.
– Thay đổi đột ngột về thói quen ăn uống, bao gồm việc ăn ít hoặc ăn quá nhiều.
– Cảm giác uể oải, mệt mỏi, yếu đuối, di chuyển chậm chạp và thường chỉ muốn nằm một chỗ.
– Các vấn đề về sức khỏe thường xuyên như đau đầu, đau lưng, chóng mặt, đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa, cảm cúm và nhiều vấn đề khác.
– Suy nghĩ tiêu cực và có ý định tự tử để thoát khỏi cảm giác bất ổn tinh thần.
Mức độ và tần suất của các biểu hiện này có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của mỗi trường hợp. Tuy nhiên, bất kỳ thay đổi nào đột ngột và không bình thường về cảm xúc, hành vi, hoặc suy nghĩ đều đáng để phụ huynh và nhà trường quan tâm và nên xem xét khám phá tình hình tâm lý của trẻ sớm để có biện pháp hỗ trợ phù hợp.
Tác động của trầm cảm học đường
Trầm cảm học đường là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và cần được can thiệp và hỗ trợ sớm. Nếu không được điều trị đúng cách, trầm cảm có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực cho sức khỏe, cuộc sống, học tập và thậm chí cướp đi tính mạng của con người.
Trong môi trường học đường, trầm cảm kéo dài có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Các tác động bao gồm:
– Suy giảm nghiêm trọng về kết quả học tập:
Trạng thái trầm cảm gây ra sự mất tập trung, chán nản, và mất hứng thú đối với học tập. Điều này có thể dẫn đến hiệu suất học tập kém và giảm điểm số.
– Nhận thức sai lệch:
Trầm cảm có thể làm biến dạng cách nhìn nhận cuộc sống và thế giới xung quanh, đặc biệt ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý và nhận thức của học sinh.
– Ảnh hưởng đến mối quan hệ xã hội:
Trầm cảm học đường thường khiến cho học sinh tránh xa xã hội, cảm thấy cô độc, và thậm chí có thể dẫn đến xung đột và cáu gắt với người khác, gây tổn thương mối quan hệ của họ.
– Gia tăng nguy cơ tiếp xúc với các tác nhân có hại:
Để thoát khỏi cảm giác tiêu cực, một số học sinh có thể thử nghiệm với các chất gây nghiện hoặc dấn thân vào những hành vi nguy hiểm, dẫn đến các tệ nạn xã hội và hậu quả nghiêm trọng.
– Cản trở sự phát triển toàn diện:
Trầm cảm có thể gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển về cả mặt tinh thần và thể chất, ảnh hưởng đến trí tuệ, sáng tạo, và các kỹ năng sống của học sinh.
– Suy giảm chất lượng giấc ngủ:
Trầm cảm thường đi kèm với các vấn đề giấc ngủ, dẫn đến mất ngủ, giấc ngủ không đủ sâu, và các vấn đề liên quan đến giấc ngủ, ảnh hưởng đến sức kháng của học sinh.
– Tăng nguy cơ rối loạn tâm thần nguy hiểm:
Trầm cảm kéo dài có thể làm gia tăng nguy cơ phát triển các rối loạn tâm thần khác như rối loạn lo âu hoặc rối loạn lưỡng cực.
– Nguy cơ tự sát:
Đây là hậu quả nghiêm trọng nhất của trầm cảm, và nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể gây ra các tình huống đe dọa tính mạng.
Vì vậy, trầm cảm học đường đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt và can thiệp kịp thời từ gia đình và cơ quan học đường. Để bảo vệ sức khỏe tinh thần và đời sống của học sinh, việc nhận biết và giúp đỡ trẻ có trầm cảm là cực kỳ quan trọng.
Giải pháp cho tình trạng trầm cảm học đường
Trầm cảm học đường hiện nay là một vấn đề phổ biến và có tác động đáng kể đối với học sinh và sinh viên. Tuy nhiên, nếu chúng ta kịp thời phát hiện và can thiệp sớm với các biện pháp thích hợp, triệu chứng trầm cảm có thể được kiểm soát và giảm bớt đáng kể.
Nhờ vào tiến bộ của y học hiện đại, chúng ta có nhiều phương pháp hiệu quả và an toàn để điều trị trầm cảm. Các bác sĩ và chuyên gia sẽ xem xét từng trường hợp để chọn ra phương pháp can thiệp phù hợp nhất, giúp hỗ trợ trẻ trong việc kiểm soát và vượt qua khó khăn về tâm lý.
Dưới đây là một số biện pháp thường được áp dụng cho trẻ bị trầm cảm học đường:
- Trị liệu tâm lý: Trị liệu tâm lý là một phương pháp được đánh giá cao về tính hiệu quả và an toàn đối với các trường hợp trầm cảm. Trong quá trình này, trẻ sẽ được gặp gỡ chuyên gia để chia sẻ và thảo luận về cảm xúc, hành vi, và suy nghĩ của họ. Chuyên gia sẽ giúp trẻ giải quyết áp lực, căng thẳng, và suy tư tiêu cực, thay đổi suy nghĩ của họ theo hướng tích cực và lành mạnh.
- Điều trị bằng thuốc: Trong những trường hợp trầm cảm nặng, trẻ có thể cần sử dụng các loại thuốc. Thuốc chống trầm cảm không điều trị căn nguyên của bệnh nhưng giúp kiểm soát và giảm triệu chứng, ngăn ngừa các hậu quả nguy hiểm. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được theo dõi kỹ lưỡng và chỉ dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên gia.
- Hỗ trợ cải thiện tại nhà: Trong cuộc sống hàng ngày, trẻ cần thay đổi thói quen và xây dựng một cuộc sống lành mạnh. Điều này bao gồm việc đảm bảo trẻ được đủ giấc ngủ, ăn uống cân đối, và tập luyện thể dục đều đặn. Các hoạt động ngoại trời và giao tiếp xã hội cũng có vai trò quan trọng trong việc cải thiện tâm lý của trẻ.
- Quan tâm và chia sẻ: Gia đình và nhà trường cần hỗ trợ trẻ bằng cách tạo cơ hội cho họ để thể hiện và chia sẻ cảm xúc. Trò chuyện và lắng nghe là những cách quan trọng để phát hiện sớm các dấu hiệu không bình thường và giúp trẻ vượt qua khó khăn.
Kết luận
Trầm cảm học đường là một vấn đề quan trọng và cần được quan tâm trong xã hội hiện nay. Hy vọng rằng thông qua những thông tin được chia sẻ, chúng ta có thể nhận biết và can thiệp một cách hiệu quả để bảo vệ trẻ khỏi các tác động tiêu cực của trầm cảm.
Đọc thêm: Cách nhận biết và đối phó với mối quan hệ gia đình độc hại
Nếu nhận thấy bản thân, người thân, bạn bè có các dấu hiệu về tình trạng trầm cảm học đường, có triệu chứng bất thường ảnh hưởng đến tâm lý cần đưa họ đến gặp bác sĩ tâm lý ngay để được tư vấn và điều trị. Trên hết, sự đồng cảm, quan tâm, lắng nghe đến từ gia đình và bạn bè là động lực quan trọng giúp bệnh nhân có thể cải thiện bệnh tốt hơn.
____________
CÔNG TY ƯDNL TÂM THỂ P.E.R.G tại Việt Nam
Địa chỉ: Số 91B – ngõ 25 Vũ Ngọc Phan – Láng Hạ – Đống Đa – Hà Nội
Điện thoại: 0973.533.248 – 0247.300.0785
Fanpage: PERG hỗ trợ điều trị TRẦM CẢM , RỐI LOẠN LO ÂU
LIỆU PHÁP TÂM THỂ P.E.R.G
GIÚP BẠN CHUYỂN HÓA MỌI CẢM XÚC TIÊU CỰC THÀNH TÍCH CỰC!
Nếu bạn muốn tìm hiểu rõ hơn về liệu pháp tâm thể PERG, bạn có thể tham khảo trang web dưới đây:
Zalo
Messenger
Youtube
Tiktok