Trầm Cảm Lưỡng Cực: Hiểu Rõ Về Một Rối Loạn Tâm Lý Phức Tạp

Trầm cảm lưỡng cực, còn được gọi là rối loạn lưỡng cực, là một trong những rối loạn tâm lý phức tạp nhất, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Rối loạn này được đặc trưng bởi những giai đoạn thăng trầm mạnh mẽ trong cảm xúc, từ hưng cảm hoặc hưng phấn cực độ đến trầm cảm sâu sắc. 

Để hiểu rõ hơn về trầm cảm lưỡng cực, chúng ta cần khám phá cả các triệu chứng, nguyên nhân, và phương pháp điều trị cũng như tác động của nó lên cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Hãy cùng Tâm lý PERG tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây!

1. Trầm Cảm Lưỡng Cực Là Gì?

Trầm cảm lưỡng cực không chỉ đơn thuần là cảm giác buồn bã hoặc hưng phấn trong chốc lát. Đó là một rối loạn tâm lý mà người bệnh trải qua những giai đoạn cảm xúc trái ngược nhau, thường kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Hai giai đoạn chính của rối loạn này là giai đoạn hưng cảm và giai đoạn trầm cảm.

Giai Đoạn Hưng Cảm (Manic Episode)

Trong giai đoạn này, người bệnh có thể trải qua cảm giác phấn khích cực độ, đầy năng lượng, và có thể có những hành vi bốc đồng. Những triệu chứng của giai đoạn hưng cảm bao gồm:

• Tăng hoạt động và năng lượng: Người bệnh có thể cảm thấy tràn đầy năng lượng và thực hiện nhiều hoạt động một cách vội vã.
• Tự tin quá mức: Có thể có cảm giác tự tin một cách phi thực tế, đôi khi dẫn đến các quyết định nguy hiểm.
• Giảm nhu cầu ngủ: Người bệnh có thể cảm thấy mình cần ngủ ít hơn hoặc thậm chí không cần ngủ.
• Nói nhanh: Các ý nghĩ dồn dập khiến họ nói nhanh và không kiểm soát được.
• Hành vi liều lĩnh: Những hành vi này có thể bao gồm tiêu xài hoang phí, lái xe ẩu, hoặc tham gia vào các mối quan hệ không lành mạnh.

Giai Đoạn Trầm Cảm (Depressive Episode)

Ngược lại với giai đoạn hưng cảm, giai đoạn trầm cảm đưa người bệnh vào trạng thái u uất, vô vọng, và mất hứng thú trong cuộc sống. Những triệu chứng của giai đoạn trầm cảm bao gồm:

• Cảm giác buồn bã hoặc trống rỗng kéo dài: Người bệnh có thể cảm thấy buồn bã hầu như suốt ngày, mỗi ngày, và không thể tìm thấy niềm vui trong bất kỳ hoạt động nào.
• Mất hứng thú: Không còn quan tâm đến các hoạt động mà trước đây từng thấy thú vị.
• Mệt mỏi và mất năng lượng: Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi ngay cả khi không làm gì cả.
• Khó khăn trong việc tập trung: Trí nhớ kém đi, không thể tập trung hoặc ra quyết định một cách rõ ràng.
• Suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử: Những suy nghĩ tiêu cực về cái chết hoặc ý định tự tử có thể xuất hiện.

2. Nguyên Nhân Gây Ra Trầm Cảm Lưỡng Cực

Nguyên nhân chính xác của trầm cảm lưỡng cực vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn, nhưng nhiều yếu tố được cho là đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của rối loạn này.

2.1. Yếu Tố Di Truyền

Có bằng chứng cho thấy trầm cảm lưỡng cực có xu hướng di truyền trong gia đình. Nếu bạn có người thân mắc rối loạn này, nguy cơ bạn mắc cũng cao hơn so với người không có tiền sử gia đình.

2.2. Sự Thay Đổi Của Não Bộ

Một số nghiên cứu cho thấy rằng sự bất thường trong cấu trúc và chức năng của não, bao gồm sự mất cân bằng hóa chất trong não, có thể liên quan đến sự phát triển của trầm cảm lưỡng cực. Các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, dopamine, và norepinephrine có thể đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng.

2.3. Yếu Tố Môi Trường

Các yếu tố như căng thẳng, chấn thương tâm lý, hoặc các sự kiện cuộc sống quan trọng (chẳng hạn như mất người thân, ly dị, hoặc gặp vấn đề về tài chính) cũng có thể kích hoạt hoặc làm trầm trọng thêm triệu chứng của trầm cảm lưỡng cực.

3. Tác Động Của Trầm Cảm Lưỡng Cực

Rối loạn lưỡng cực có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh, từ công việc, học tập, đến các mối quan hệ cá nhân. Người mắc rối loạn này có thể gặp khó khăn trong việc duy trì một công việc ổn định, vì những thay đổi cảm xúc đột ngột có thể ảnh hưởng đến khả năng làm việc hiệu quả. Tương tự, các mối quan hệ cá nhân cũng có thể bị ảnh hưởng, vì người thân và bạn bè có thể không hiểu hoặc cảm thấy mệt mỏi khi đối mặt với những thay đổi tâm trạng thất thường của người bệnh.

Ngoài ra, trầm cảm lưỡng cực còn có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe khác như:

• Lạm dụng chất kích thích: Một số người mắc rối loạn lưỡng cực có thể sử dụng rượu hoặc ma túy để cố gắng kiểm soát triệu chứng của họ, nhưng điều này thường chỉ làm tình trạng tồi tệ hơn.
• Vấn đề sức khỏe thể chất: Trầm cảm lưỡng cực có thể liên quan đến các vấn đề như bệnh tim mạch, tiểu đường, hoặc các bệnh mãn tính khác.

4. Phương Pháp Điều Trị Trầm Cảm Lưỡng Cực

Trầm cảm lưỡng cực là một rối loạn có thể quản lý được, nhưng đòi hỏi sự điều trị liên tục và toàn diện. Các phương pháp điều trị thường bao gồm sự kết hợp của thuốc, liệu pháp tâm lý, và thay đổi lối sống.

4.1. Thuốc

• Thuốc ổn định tâm trạng: Thuốc như lithium thường được sử dụng để kiểm soát các giai đoạn hưng cảm và ngăn ngừa sự tái phát.
• Thuốc chống trầm cảm: Trong một số trường hợp, thuốc chống trầm cảm có thể được sử dụng để điều trị giai đoạn trầm cảm, nhưng cần được kết hợp với thuốc ổn định tâm trạng để tránh nguy cơ gây ra giai đoạn hưng cảm.
• Thuốc chống loạn thần: Đối với những người có triệu chứng loạn thần trong giai đoạn hưng cảm hoặc trầm cảm, thuốc chống loạn thần có thể được sử dụng.

4.2. Liệu Pháp Tâm Lý

• Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT): CBT giúp người bệnh nhận diện và thay đổi các suy nghĩ và hành vi tiêu cực, từ đó cải thiện tâm trạng và giảm triệu chứng.
• Liệu pháp gia đình: Đây là phương pháp điều trị tập trung vào việc hỗ trợ gia đình và người thân hiểu rõ hơn về rối loạn lưỡng cực, từ đó giúp họ hỗ trợ người bệnh tốt hơn.
• Liệu pháp cá nhân: Làm việc với một nhà trị liệu tâm lý để khám phá các yếu tố cá nhân và tình cảm liên quan đến rối loạn, và phát triển các kỹ năng đối phó.

4.3. Thay Đổi Lối Sống

• Quản lý căng thẳng: Thực hành các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền, hoặc các hoạt động giảm căng thẳng khác có thể giúp kiểm soát triệu chứng.
• Chế độ ăn uống và giấc ngủ: Ăn uống lành mạnh và duy trì một lịch trình ngủ đều đặn có thể giúp ổn định tâm trạng.
• Tập thể dục: Hoạt động thể chất đều đặn có thể giúp cải thiện tâm trạng và năng lượng.

Trầm cảm lưỡng cực là một rối loạn tâm lý phức tạp và đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc cũng như sự chăm sóc toàn diện. Mặc dù nó có thể gây ra nhiều khó khăn trong cuộc sống hàng ngày, nhưng với phương pháp điều trị phù hợp và sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè, và chuyên gia y tế, người bệnh có thể sống một cuộc sống trọn vẹn và ý nghĩa. Điều quan trọng là phải nhận diện và chấp nhận rối loạn này, từ đó tìm kiếm sự hỗ trợ cần thiết và duy trì một kế hoạch điều trị liên tục để kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa tái phát.

____________

CÔNG TY ƯDNL TÂM THỂ P.E.R.G tại Việt Nam

Địa chỉ: Số 91B – ngõ 25 Vũ Ngọc Phan – Láng Hạ – Đống Đa – Hà Nội

Điện thoại: 0973.533.248 – 0247.300.0785

Fanpage: PERG hỗ trợ điều trị TRẦM CẢM , RỐI LOẠN LO ÂU

LIỆU PHÁP TÂM THỂ P.E.R.G

GIÚP BẠN CHUYỂN HÓA MỌI CẢM XÚC TIÊU CỰC THÀNH TÍCH CỰC!

Nếu bạn muốn tìm hiểu rõ hơn về liệu pháp tâm thể PERG, bạn có thể tham khảo trang web dưới đây:

https://tamlyperg.vn