TRẦM CẢM SAU SINH: NHẬN BIẾT, PHÒNG NGỪA VÀ ĐIỀU TRỊ

 

Cơ thể phụ nữ trải qua nhiều thay đổi trong thời kỳ mang thai và sau khi sinh con. Đặc biệt, cuộc sống và áp lực tinh thần rất dễ khiến phụ nữ lâm vào trầm cảm sau sinh. Vậy làm cách nào để nhận biết, phòng ngừa trước khi quá muộn? 

 

 

Trầm cảm sau sinh là gì?

 

Trầm cảm sau sinh là một rối loạn tâm trạng cực đoan liên quan đến suy nghĩ và cảm xúc của phụ nữ sau sinh. Người bị trầm cảm thường có những cảm giác buồn bã, trống rỗng, mệt mỏi, lo lắng, lo sợ con mình bị hại hay bản thân mình có thể sẽ làm hại em bé. Những cảm giác này có thể từ nhẹ diễn tiến đến nặng. Đôi khi nó phát triển thành hành vi cực đoan gây hại cho chính bản than người mẹ và con của họ

 

Triệu chứng nhận biết trầm cảm sau sinh

 

Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:

 

-Tâm trạng chán nản, bồn chồn, ủ rũ

-Khóc nhiều

-Xa lánh gia đình và bạn bè

-Chán ăn hoặc ăn nhiều hơn bình thường

-Mất ngủ triền miên hoặc ngủ quá nhiều

-Mệt mỏi quá mức

-Không có hứng thú hay niềm vui với các hoạt động xung quanh ngay cả khi thường ngày yêu thích

-Thường xuyên có cảm giác, khó chịu và tức giận

-Luôn lo lắng rằng mình không phải là một người mẹ tốt

-Không có hứng thú với em bé hoặc cảm thấy em bé dường như không phải là con mình

-Giảm trí nhớ, giảm khả năng suy nghĩ tập trung hoặc đưa ra quyết định

-Suy nghĩ làm hại bản thân hoặc em bé

-Suy nghĩ thường xuyên về cái chết hoặc tự tử

 

Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể kéo dài trong nhiều tháng hoặc lâu hơn và gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng

 

Trầm cảm sau sinh gây ra hậu quả gì?

 

Đối với bà mẹ bị trầm cảm sau sinh

 

Trầm cảm sau sinh không được điều trị có thể kéo dài hàng tháng hoặc lâu hơn, đôi khi trở thành một rối loạn trầm cảm mãn tính. Ngay cả khi được điều trị, tình trạng này làm tăng nguy cơ trầm cảm trong tương lai của người phụ nữ. Bao gồm:

 

-Không có đủ năng lượng để hoạt động nhất là trong chăm sóc con cái

-Người mẹ không thể chăm sóc em bé

-Có nguy cơ tự tử cao hơn

 

Đối với em bé có mẹ bị trầm cảm sau sinh

 

Con của những bà mẹ bị trầm cảm sau sinh không được điều trị có nhiều khả năng gặp vấn đề về cảm xúc và hành vi như:

 

-Chậm phát triển ngôn ngữ và vấn đề học tập

-Các vấn đề liên kết mẹ-con bị ảnh hưởng nặng nề

-Có thể có những hành vi bất thường hoặc dễ kích động hơn trẻ bình thường

-Trẻ có thể có những cảm xúc tiêu cực

-Chậm phát triển chiều cao và nguy cơ béo phì cao hơn trẻ khác

-Trẻ có thể thường xuyên căng thẳng và khó thích nghi với môi trường, gặp vấn đề về hòa nhập xã hội

Đối với các ông bố

 

Người bố có vợ bị trầm cảm sau sinh có nguy cơ trầm cảm cao. Những căng thẳng trong gia đình phát sinh triền miên gây ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe và hạnh phúc gia đình

 

Những nguyên nhân gây trầm cảm sau sinh

 

Tiền sử

 

Phụ nữ có tiền sử trầm cảm trước hoặc trong khi mang thai và đặc biệt là trong lần mang thai trước đó cũng có nguy cơ bị bệnh cao

 

Nội tiết

 

Thay đổi nội tiết tố trong thời kì mang thai và sau khi sinh có thể tác động làm tăng nguy cơ gây bệnh

 

Khi mang thai, nồng độ nội tiết tố nữ estrogen và progesterone tăng cao. Trong 24h đầu sau khi sinh con, nồng độ hormone nhanh chóng sụt giảm xuống mức bình thường. Các nhà nghiên cứu cho rằng sự thay đổi đột ngột về mức độ hormone có thể dẫn đến trầm cảm. Điều này tương tự với sự thay đổi hormone trước thời kỳ mang thai và lúc mang thai của phụ nữ

 

Mức độ hormone tuyến giáp cũng có thể giảm sau khi sinh. Tuyến giáp là một tuyến nhỏ ở cổ giúp điều chỉnh cách cơ thể sử dụng và dự trữ năng lượng từ thức ăn. Nồng độ hormone tuyến giáp thấp có thể gây ra các triệu chứng trầm cảm

 

Sức khỏe giảm sút

 

Phụ nữ sau sinh có sức khỏe yếu hơn bình thường. Những đau đớn về cơ thể( đau âm hộ do rạch trong khi sinh thường hoặc đau vết mổ do sinh mổ, đau cơn co tử cung…) có thể ảnh hưởng đến tâm trạng của phụ nữ. Cơn đau kéo dài không được hỗ trợ khiến phụ nữ cáu kỉnh, bực bội và gia tăng cảm giác chán ghét mọi thứ nhất là em bé của mình hơn

 

Yếu tố khách quan khác

 

Sự kết hợp của các yếu tố như điều kiện tài chính gia đình, hoàn cảnh sống chật chội hoặc đông đúc, sự thiếu quan tâm chia sẻ hay chăm sóc từ người thân nhất là bạn đời, áp lực gia đình hay từ bạn bè hàng xóm- những người tới thăm em bé, sự thiếu kinh nghiệm trong quá trình chăm con… làm gia tăng cảm xúc tiêu cực từ người phụ nữ và dẫn đến trầm cảm

 

 

Điều trị trầm cảm sau sinh

 

Bác sĩ điều trị

 

Bác sĩ chủ tri thường nói chuyện với người mẹ về những cảm xúc, suy nghĩ và sức khỏe để phân biệt giữa trường hợp buồn bã ngắn hạn sau sinh và bệnh trầm cảm

 

-Đánh giá tình trạng của bệnh nhân qua các câu hỏi sàng lọc về trầm cảm

– Xét nghiệm máu để xác định xem sự hoạt động của tuyến giáp

-Các xét nghiệm khác giúp loại trừ các nguyên nhân khác

 

Điều trị bằng thuốc

 

-Thuốc chống trầm cảm cân bằng các hóa chất trong não giúp điều chỉnh tâm trạng và có thể cải thiện chứng trầm cảm sau ba bốn tuần

-Liệu pháp chống co giật(ECT có thể được sử dụng trong các trường hợp cực đoan để điều trị trầm cảm sau sinh). Sự kích thích điện làm thay đổi thay đổi các chất hóa học trong não giúp giảm các triệu chứng trầm cảm

 

Phòng ngừa trầm cảm sau sinh

 

Dự phòng trầm cảm sau sinh đặc biệt cần thiết với những người có tiền sử trầm cảm hoặc trầm cảm sau sinh

 

Ngay từ khi mang thai

 

Đối với phụ nữ bình thường, ngay từ khi mang thai nên được quan tâm và chăm sóc cả về dinh dưỡng và tinh thần. Phụ nữ mang thai nên tự mình tham gia các hoạt động tích cực như đi bộ, vận động nhẹ, nghe nhạc, học một bộ môn nghệ thuật nào đó hoặc gặp gỡ bạn bè- người có kinh nghiệm thai kỳ… để giúp tâm trạng luôn ổn định, vui vẻ

 

Với phụ nữ có tiền sử trầm cảm hoặc dấu hiệu nên gặp chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ. Trong trường hợp nghiêm trọng, thuốc chống trầm cảm có thể được khuyến nghị phù hợp với phụ nữ mang thai

 

Sau khi sinh

 

Sau khi sinh em bé, bác sĩ có thể đề nghị kiểm tra sớm sau sinh để sàng lọc các dấu hiệu và triệu chứng trầm cảm sau sinh. Càng phát hiện sớm, việc điều trị sớm hơn có thể bắt đầu. Nếu bạn có tiền sử trầm cảm sau sinh, bác sĩ có thể đề nghị điều trị chống trầm cảm hoặc trị liệu tâm lý ngay sau khi sinh

 

Phụ nữ sau sinh cần có chế độ sinh hoạt phù hợp:

 

–Lối sống lành mạnh bao gồm các hoạt động thể chất như đi dạo với bé hàng ngày, được nghỉ ngơi đầy đủ, ăn thực phẩm lành mạnh và tránh uống rượu

–Không gây áp lực cho bản thân phải làm tất cả mọi thứ, điều chỉnh mong muốn của bản thân, không cố gắng để đạt mọi thứ hoàn hảo, chỉ làm những gì bạn có thể

–Dành thời gian cho chính mình. Nếu bạn cảm thấy như thế giới đang đổ hết lên đầu bạn, hãy dành thời gian cho bản thân. Mặc quần áo đẹp, ra khỏi nhà và ghé thăm một người bạn hoặc làm một vài việc vặt. Hãy dành thời gian ở một mình với người bạn đời

–Tránh việc tự cô lập bản thân. Bàn bạc với chồng, gia đình và bạn bè của bạn về các cảm xúc của bạn. Hỏi các bà mẹ khác về những trải nghiệm của họ. Phá vỡ sự cô lập để giúp bạn cảm thấy hòa mình trở lại với cuộc sống

–Yêu cầu giúp đỡ: Cố gắng mở lòng với những người thân và cho họ biết bạn cần sự giúp đỡ. Nếu ai đó nhận trông bé để bạn có thể nghỉ ngơi, hãy nhận sự giúp đỡ. Bạn có thể ngủ, chợp mắt một chút hoặc bạn có thể xem một bộ phim hay uống cà phê với bạn bè

 

 

Đọc thêm: LÀM THẾ NÀO ĐỂ VƯỢT QUA GIỚI HẠN NIỀM TIN CỦA BẠN? (tamlyperg.vn)

……………..

CÔNG TY ƯDNL TÂM THỂ P.E.R.G tại Việt Nam

Địa chỉ: Số 91B – ngõ 25 Vũ Ngọc Phan – Láng Hạ – Đống Đa – Hà Nội

Điện thoại: 0973.533.248 – 0247.300.0785

LIỆU PHÁP TÂM THỂ P.E.R.G

GIÚP BẠN CHUYỂN HÓA MỌI CẢM XÚC TIÊU CỰC THÀNH TÍCH CỰC!

Nếu bạn muốn tìm hiểu rõ hơn về liệu pháp tâm thể PERG, bạn có thể tham khảo trang web dưới đây:

https://tamlyperg.vn