Trầm cảm học đường ở trẻ: Vấn đề tâm lý ở trẻ mà cha mẹ cần quan tâm

Nhiều trẻ trong quá trình phát triển và trưởng thành đã trải qua những áp lực hoặc vấn đề xung quanh khiến trẻ xuất hiện những tổn thương trong tâm lý. Lâu dần những tổn thương đó khi không được chăm sóc và quan tâm sẽ khiến trẻ dễ mắc các bệnh tâm lý, đặc biệt là trầm cảm học đường. Đây là vấn đề nghiêm trọng mà cha mẹ cần đặc biệt quan tâm. Hãy cùng Tâm lý PERG tìm hiểu về vấn đề trầm cảm học đường của trẻ và những biện pháp giúp cải thiện sức khỏe tâm lý cho trẻ thông qua bài viết dưới đây!

Trầm cảm học đường ở trẻ là gì?

Trầm cảm tuổi học đường là một tình trạng rối loạn tâm lý ở tuổi dậy thì, có thể ảnh hưởng đến suy nghĩ, cảm xúc và hành vi của trẻ. Trầm cảm ở tuổi học sinh không chỉ gây ra các vấn đề tâm lý mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và khả năng học tập. Trẻ mắc trầm cảm thường mất hứng thú với các hoạt động mà chúng từng yêu thích, cảm thấy buồn bã và tuyệt vọng trong thời gian dài, ngay cả khi không có nguyên nhân rõ ràng. Nặng nề nhất, trẻ bị trầm cảm có thể có ý định tự sát.

Nguyên nhân dẫn đến trầm cảm học đường ở lứa tuổi học sinh

Trầm cảm ở lứa tuổi học đường có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm áp lực từ cuộc sống, gia đình, và xã hội. Các em học sinh thường phải đối mặt với những căng thẳng từ việc học hành, áp lực từ bạn bè và xã hội, cũng như những yêu cầu và kỳ vọng từ gia đình và nhà trường. Những áp lực này có thể dẫn đến cảm giác căng thẳng, stress và mệt mỏi. Khi những cảm giác này kéo dài mà không được giải tỏa, chúng có thể dẫn đến trầm cảm.

Giai đoạn này cũng là thời kỳ các em bước vào tuổi dậy thì, với nhiều thay đổi về tâm sinh lý. Do chưa có đủ khả năng nhận thức toàn diện về các vấn đề gặp phải, các em dễ bị ảnh hưởng bởi những suy nghĩ tiêu cực. Những suy nghĩ và cảm xúc này có thể trở thành ám ảnh, dẫn đến các hành vi tiêu cực và thậm chí gây ra những hành động đáng tiếc nếu không được hướng dẫn và hỗ trợ đúng cách.

Một trong những nguyên nhân gây trầm cảm học đường ở trẻ có thể đến từ các lý do liên quan đến phát triển và sinh học ở trẻ trong quá trình dậy thì. Các chất dẫn truyền thần kinh trong não bộ có chức năng truyền tín hiệu đến các phần khác của não và cơ thể. Khi các chất này bị biến đổi hoặc tổn thương, chức năng của hệ thần kinh cũng bị ảnh hưởng, dẫn đến các triệu chứng của trầm cảm.

Đặc điểm di truyền cũng là một yếu tố quan trọng. Những người có người thân bị trầm cảm có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với những người không có tiền sử gia đình mắc bệnh này.

Ngoài ra, những trải nghiệm đau thương từ lúc nhỏ, chẳng hạn như bị lạm dụng thể xác hoặc tinh thần, hoặc mất người thân, cũng có thể gây ra những thay đổi trong não bộ và làm tăng nguy cơ trầm cảm ở tuổi học đường. Những trải nghiệm này để lại những vết thương tâm lý sâu sắc và lâu dài, khiến các em dễ bị tổn thương và mắc bệnh trầm cảm.

Lối sống không lành mạnh cũng là một nguyên nhân gây trầm cảm ở lứa tuổi này. Những thói quen xấu như lười vận động, nghiện thiết bị điện tử, thức khuya, ăn uống không điều độ, và sử dụng các chất kích thích có thể làm suy giảm thể chất và dẫn đến suy nhược thần kinh, gây ra trầm cảm.

Cuối cùng, các em ở lứa tuổi học đường có thể mắc trầm cảm do áp lực liên quan đến vấn đề giới tính. Những em nhận ra giới tính thật của bản thân thường phải đối mặt với sự tự ti, mặc cảm, và đôi khi là sự trêu chọc, dè bỉu từ bạn bè. Những áp lực này có thể dẫn đến cảm giác cô đơn, tuyệt vọng và cuối cùng là trầm cảm.

Dấu hiệu nhận biết trầm cảm học đường ở trẻ

Thường xuyên cảm thấy cáu giận

Ở lứa tuổi này, các em đang học cách đối phó với một loạt cảm xúc phức tạp. Khi cảm thấy chán nản, các em thường có xu hướng trở nên nóng tính và thể hiện sự tức giận thông qua những hành động như la hét, đập cửa, hoặc các hành vi tương tự.

Cảm thấy vô dụng hay không có giá trị

Nếu ở tuổi này, các em bắt đầu cảm thấy cuộc sống vô vị và không có giá trị, thường xuyên nói rằng mình cảm thấy vô dụng, thì phụ huynh cần phải cẩn trọng. Đây là dấu hiệu cho thấy trẻ có thể đang hướng tới tình trạng trầm cảm.

Cảm thấy buồn mà không hề có lý do

Nếu phụ huynh nhận thấy con mình thường xuyên ảm đạm, trầm lắng mà không có lý do rõ ràng, và tình trạng này diễn ra ngày càng thường xuyên hơn, đây là lúc cần dành thời gian để tìm hiểu và giúp đỡ con vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Thói quen ngủ thay đổi thất thường

Một dấu hiệu quan trọng của trầm cảm ở tuổi học đường là sự thay đổi đột ngột trong kiểu ngủ và thói quen ngủ. Nếu các em ngủ quá nhiều hoặc quá ít, phụ huynh cần phải thận trọng và theo dõi con mình một cách cẩn thận để đảm bảo sức khỏe tinh thần của các em.

Trở nên thèm ăn

Một số thanh thiếu niên tự đối phó với trầm cảm và căng thẳng bằng cách ăn uống quá mức. Mặc dù một số chỉ dừng lại ở việc ăn, phụ huynh cần thận trọng và quan sát kỹ lưỡng để nhận biết những dấu hiệu bất thường.

Mất hứng thú trong công việc, sở thích

Nếu bạn thấy con mình ngồi yên mà không còn quan tâm đến các hoạt động mà trước đây chúng rất thích, hoặc rút lui khỏi những sở thích và hoạt động yêu thích, điều này có thể cho thấy trẻ đang gặp vấn đề nghiêm trọng.

Luôn cảm thấy mệt mỏi

Hãy quan sát xem bạn bè của trẻ có biểu hiện mệt mỏi mọi lúc như con bạn không. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo về tình trạng trầm cảm.

Có thái độ thù địch đối với cha mẹ và xã hội

Thái độ thù địch quá mức hoặc nổi loạn có thể là cách mà trẻ ở lứa tuổi học đường đối phó với sự chán nản và căng thẳng. Thay vì trừng phạt, phụ huynh nên cố gắng quan tâm, chia sẻ và tìm hiểu những lý do thực sự đằng sau các hành vi này.

Thích ở một mình

Trẻ em thường thích được tôn trọng sự riêng tư. Tuy nhiên, nếu trẻ tự tách mình ra khỏi bạn bè và gia đình, đó có thể là dấu hiệu cho thấy chúng đang cần sự giúp đỡ và hỗ trợ.

Bị ám ảnh bởi việc tự tử hay cái chết

Nếu trẻ thường xuyên nói về những điều tiêu cực hoặc cảm giác liên quan đến cái chết hay tự sát, phụ huynh không nên xem nhẹ và cần hành động ngay lập tức để hỗ trợ con.

Cha mẹ nên làm gì để giúp con thoát khỏi những cảm giác tiêu cực?

Trong hành trình gian nan giúp con vượt qua trầm cảm học đường, cha mẹ đóng vai trò vô cùng quan trọng, là điểm tựa vững chắc giúp con vượt qua giai đoạn khó khăn. Cha mẹ có thể tham khảo những gợi ý dưới đây:

Lắng nghe và thấu hiểu

Hãy dành thời gian trò chuyện, chia sẻ cởi mở với con về những khó khăn, tâm tư, tình cảm của con. Tạo môi trường gia đình an toàn, tin tưởng để con dễ dàng chia sẻ và tìm kiếm sự hỗ trợ. Tránh quát mắng, la mắng hoặc so sánh con với người khác, bởi điều đó có thể khiến con tổn thương và càng thu mình lại.

Nhận biết dấu hiệu trầm cảm ở con

Buồn bã, chán nản kéo dài, mất hứng thú với các hoạt động yêu thích, thay đổi thói quen ăn uống và ngủ nghỉ, mệt mỏi, thiếu năng lượng, khó tập trung, kết quả học tập sa sút, có suy nghĩ tiêu cực, tự ti, hoặc có ý định tự tử,… là những dấu hiệu cảnh báo cần cha mẹ lưu tâm. Cha mẹ hãy quan tâm và quan sát con cái nhiều hơn nhằm nhận ra những dấu hiệu đó.

Tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp

Cha mẹ cũng có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ tâm lý hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đồng thời, cha mẹ cũng nên tham gia các khóa học hoặc chương trình giáo dục về sức khỏe tâm thần để nâng cao kiến thức và kỹ năng hỗ trợ con. Từ đó để xây dựng một lộ trình, kế hoạch và phương pháp điều trị hiệu quả cho con.

Xây dựng lối sống lành mạnh cho trẻ

Khuyến khích con tham gia các hoạt động thể chất như thể thao, đi bộ, hoặc chơi ngoài trời hay các trò chơi sáng tạo như: vẽ tranh, viết lách, âm nhạc, hoặc bất kỳ sở thích nào mà con yêu thích. Những hoạt động lành mạnh có thể giúp cải thiện tâm trạng và giảm stress ở trẻ.

Bên cạnh đó, cha mẹ cũng nên chú ý đến sức khỏe, dinh dưỡng và giấc ngủ của con. Đảm bảo con có một chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và một giấc ngủ khỏe mạnh. Hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ để cải thiện chất lượng giấc ngủ. 

Trầm cảm học đường là một vấn đề nghiêm trọng mà cha mẹ cần đặc biệt quan tâm. Bên cạnh việc đưa trẻ đến các trung tâm điều trị tâm lý, cha mẹ cũng có thể quan tâm và hỗ trợ trẻ thông qua các hoạt động lành mạnh hàng ngày, qua đó giúp trẻ có thể phát triển tâm lý khỏe mạnh. 

Nếu nhận thấy bản thân, người thân, bạn bè đang gặp trầm cảm học đường hoặc có triệu chứng bất thường ảnh hưởng đến tâm lý cần đưa họ đến gặp bác sĩ tâm lý ngay để được tư vấn và điều trị. Trên hết, sự đồng cảm, quan tâm, lắng nghe đến từ gia đình và bạn bè là động lực quan trọng giúp bệnh nhân có thể cải thiện bệnh tốt hơn.

____________

CÔNG TY ƯDNL TÂM THỂ P.E.R.G tại Việt Nam

Địa chỉ: Số 91B – ngõ 25 Vũ Ngọc Phan – Láng Hạ – Đống Đa – Hà Nội

Điện thoại: 0973.533.248 – 0247.300.0785

Fanpage: PERG hỗ trợ điều trị TRẦM CẢM , RỐI LOẠN LO ÂU

LIỆU PHÁP TÂM THỂ P.E.R.G

GIÚP BẠN CHUYỂN HÓA MỌI CẢM XÚC TIÊU CỰC THÀNH TÍCH CỰC!

Nếu bạn muốn tìm hiểu rõ hơn về liệu pháp tâm thể PERG, bạn có thể tham khảo trang web dưới đây:

https://tamlyperg.vn